Zekâmızın Zirvesinde Olduğumuz Yaş Nedir ?

Tıpkı fiziksel yetilerimiz gibi zihinsel yetilerimizin de yirmili yaşların başlarında zirveye çıktığı kanaati yaygın. Ama bu işin sadece bir yönü. Kimi zihinsel yetilerimiz ancak ellili yaşlarda zirveye çıkıyor.

Albert Einstein özel görelilik kuramını geliştirdiği makale de dahil bir yılda yayınladığı dört makale ile bilim dünyasını sarstığında 26 yaşındaydı. Ondan çok önceleri Newton yerçekimi yasasını içeren Principia’yı yayınladığında 25 yaşındaydı. Başka örnekleri de incelediğimizde bilim tarihinin en önemli tarihsel figürleri en büyük ürünlerini yirmili yaşlarında vermiş gibi görünüyor.

Peki zihinsel yetilerimiz gerçekten de yirmili yaşlarda mı zirveye çıkıyor?

Yaşlanmanın kaçınılmaz bir sonucu da zihinsel yetilerimizin gerilemeye başlamasıdır. Dolayısıyla belirli bir yaşta zekâmızın zirve yaptığından söz edebiliriz.

Ancak zekâlarımız çok yönlüdür. Bir yanda akışkan zekâmız var: hızlı düşünme, yeni problemleri çözme ve örüntüleri tanımayla ilişkili zihinsel yetilerimiz. Diğer yanda ise kristal zekâ. Bu ikincisi o ana kadar öğrendiklerimizi ve yetilerimizi çevremize uygulamamızla ilişkili.

İlginç olan bu iki zekâ biçiminin farklı yaşlarda zirveye çıkıyor oluşu. Psychological Science dergisinde yayınlanan bir araştırma akışkan zekânın farklı yönlerinin bile farklı yaşlarda zirveye çıktığını gösteriyor. Aynı araştırmaya göre beynimizin yetilerinin çoğunluğunun zirveye çıktığı bir yaş aralığı belirlemek bile mümkün değil.

Joshua Hartshorne ve Laura Germine tarafından yürütülen çalışma internet üzerinden oynanan herkese açık bir dir dizi bilişsel oyundan faydalandı. Bu sayede her yaş grubundan çok geniş bir kullanıcı tabanına ulaşmak mümkün oldu.

Hartshorne ve Germine, internet üzerinden yaptıkları araştırmanın bulgularını daha önce laboratuar ortamında daha az kişiyle yapılmış klinik çalışmalarla da karşılaştırdılar.

Araştırmanın bulgularına göre bilgi işleme yetisi 18 ya da 19 yaşında zirveye çıkıyor. Kısa dönemli hafızamız 25 yaş civarında zirveye çıkıp yaklaşık on yıl boyunca orada kalıyor ve sonra yavaş yavaş gücünü yitiriyor. Görsel kısa dönemli hafızayla ilgili yetilerimiz, örneğin yüz tanıma, otuzlu yaşlarımızın başında zirve yapıyor.

Buna karşın insanların duygularını değerlendirme yetimiz kırklı hatta ellili yaşlara kadar gelişmeye devam ediyor. Benzer şekilde genel bilgi düzeyimiz ve buna bağlı olarak “büyük resmi görme” yetimiz ortalama 50 yaşında zirveye çıkıyor ve biraz düşüşle yetmişli yaşların ortalarına kadar üst düzeyde kalıyor.

• Kaynaklar: Araştırmanın Yayınlandığı Kaynak: http://journals.sagepub.com/doi/abs/10.1177/0956797614567339
• Araştırmacıların kullandığı oyun sitesi: https://testmybrain.org/
• Araştırmacıların kullandığı oyun sitesi: https://www.gameswithwords.org/
• Kaynak: https://www.scientificamerican.com/article/when-does-your-intelligence-peak/
• Kaynak: http://www.quickanddirtytips.com/education/science/when-does-your-intelligence-peak?page=1&utm_source=sciam&utm_campaign=sciam
• Kaynak: http://www.sciencealert.com/this-is-the-age-you-reach-peak-intelligence-according-to-science
• Kaynak: beyinsizler.net
• Kaynak: https://www.tzv.org.tr/?#/haber/1038